دستم را در دست تو مى گذارم و خواب را به چشمم راه نمى دهم تاوقتى كه از من راضى شوى.

اين بسيار مهم است كه اگر كدورت و عصبانيتى نيز پيش آمد، هر يك‏سعى نكند به ديگرى نشان دهد كه به او نيازى ندارد بلكه سعى در جبران‏كوتاهى و تقصير خود كند و طرف مقابل نيز آن را به عنوان نقطه ضعف‏ديگرى تلقى نكند ، بلكه حمل بر روحيه گذشت و عدم لجاجت وگرمى‏بخشيدن دوباره به زندگى مشترك كه هر دو از آن بهره‏مند مى شوند نمايد.

22. على(ع):

جهاد المراة حسن التبعل; ⁽³¹⁾ .

جهاد زن، خوب شوهردارى كردن است.

يك زن آگاه و وظيفه‏شناس، اگر بتواند درون خانه خود، محيطمساعدى را براى رشد و كمال خود و شوهر و بويژه فرزندان خويش فراهم‏كند تاثير مثبت و بسيار مؤثر آن در اصلاح جامعه و اخلاق و تربيت آحادآن، بر كسى پوشيده نيست. در حقيقت، زن، شركت مستقيم در فعال نمودن‏ساير نيروهاى سازنده جامعه دارد و نقش عمده‏اى را در گرمى بخشيدن به‏مجاهدان در ميدان نبرد ايفا مى كند. از سوى ديگر، حديث فوق كه تفصيل‏آن را در روايت‏بعدى خواهيم خواند، گوياى اهميت وظيفه خانه‏دارى‏است چرا كه آن را به مثابه جهاد مى‏داند.

23. اسماء بنت‏يزيد كه از زنان انصار بود به محضر پيامبر(ص) كه مين‏اصحابش بود، رسيد و عرض كرد:

پدر و مادرم فدايت! من فرستاده زنان به سوى شما هستم. جانم فداى‏شما! بدان كه هيچ زنى در شرق و غرب نيست كه جريان آمدن مرا به‏حضور شما بشنود مگر اينكه هم‏عقيده من است. پرسش من اين است كه‏خداوند تو را بحق، به سوى مردان و زنان فرستاد و ما به تو و به‏پروردگارت كه تو را فرستاد ايمان آورديم و ما گروه زنان محصور ومحدود، نشسته در خانه و وسيله برآوردن خواسته‏هاى شماهاييم، و بارفرزندانتان را بر دوش مى كشيم و شما جماعت مردان، با شركت درنمازجمعه و جماعت و عيادت بيماران و حضور در تشييع‏جنازه‏ها و انجام‏دادن مداوم مراسم حج و از همه برتر، با امكان حضور در جهاد در راه‏خدا، بر ما برترى داده شده‏ايد. از طرف ديگر، وقتى كسى از شماها به سفرحج‏يا عمره مى‏رود و يا براى حفظ مرزها خارج مى‏شود، اموالتان رابرايتان نگهدارى مى‏كنيم و لباسهايتان را مى‏بافيم و اولادتان را تربيت‏مى‏كنيم. پس اى رسول خدا! از نظر اجر و پاداش چه مشاركتى با شماداريم؟

پيامبر اكرم(ص) چهره خويش را به طرف اصحابش نمود و فرمود:

هل سمعتم مقالة قط احسن من مسالتها من امر دينها من هذه؟

فقالوا: يا رسول‏الله! ما ظننا ان امراة تهتدي الى مثل هذا!

فالتفت النبي(ص) اليها ثم قال لها: انصرفي ايتها المراة و اعلمي‏من خلفك من النساء ان حسن تبعل احدا كن لزوجها و طلبهامرضاته و اتباعها موافقته يعدل ذلك كله. فادبرت المراة وهي تهلل و تكبر استبشارا; ⁽³²⁾ .

آيا تاكنون گفتارى بهتر از پرسش اين بانو كه در باره امر دينش‏پرسيد، شنيده‏ايد؟

عرض كردند: اى رسول خدا! ما گمان نمى‏كرديم زنى به چنين چيزى‏دست‏يابد!

آنگاه پيامبر(ص) رو به طرف آن زن گرداند و به او فرمود:

اى زن! برگرد و به ساير زنانى كه از سوى آنان آمده‏اى اعلام كن كه‏خوش‏رفتارى يكى از شماها با شوهر و جوياى رضايت او شدن ودنبال كردن موافقت او، با همه آن فضايل و اعمال مردان برابرى‏مى‏كند.

آن زن برگشت در حالى كه از خوشحالى و بشارت يافتن، تهليل وتكبير بر زبان داشت.

مرحوم علامه طباطبايى از اين حديث، نكات چندى را استفاده كرده‏است كه به اختصار به آنها اشاره مى‏شود:

1. از امثال اين قضايا روشن مى‏شود كه زنان با اينكه بيشتر به امورداخلى منزل مشغولند، اما از نظر مراجعه به ولى امر و كوشش در جهت‏حل پاره‏اى مشكلات خويش منعى نداشته‏اند.

2. آنچه بيشتر در زندگى زن، مورد پسند اسلام است اين است كه‏وظيفه مهم خانه‏دارى را فراموش نكند، و اين توصيه پيامبر(ص) گرچه‏واجب نبود لكن در يك محيط سالم و مذهبى، همين دستور استحبابى‏حافظ اين خواسته اسلامى بود.

3. زنان با اينكه از فضيلت امثال جهاد، به عللى كه روشن است‏محرومند اما اسلام اين محروميتها را با مزايا و ارزشهاى ديگرى كه بسى‏افتخارآميز است جبران كرده است. ⁽³³⁾ .

حديث‏بعدى مى‏تواند تفسيرى بر اين وظيفه باشد.

24. پيامبر اكرم(ص):

ان من خير نسائكم; الولود، الستيرة، العفيفة، العزيزة في اهلها،الذليلة مع بعلها، الحصان مع غيره، التي تسمع له و تطيع امره‏و اذا خلا بها بذلت ما اراد منها; ⁽³⁴⁾ .

همانا از بهترين زنان شما زنى است كه زياد بچه‏دار شود،شوهردوست و محجوب و پاكدامن باشد، در ميان خويشانش عزيزباشد ولى با شوهرش رام و تسليم باشد، خودش را از بيگانه محفوظبدارد، نسبت‏به همسرش حرف‏شنوى و اطاعت داشته باشد، و درخلوت شوهر، از انجام خواسته او مضايقه نكند.

26. امام صادق(ع):

ليس للمراة خطر، لا لصالحتهن و لا لطالحتهن; اما صالحتهن‏فليس خطرها الذهب و الفضة. و اما طالحتهن فليس التراب‏خطرها، التراب خير منها; ⁽³⁵⁾ .

براى زن، ارزش و معادلى نيست; نه براى صالح آنان و نه براى‏ناصالح آنان. اما خوب آنان در مقابل ارزشش، طلا و نقره برابرى‏نمى‏كند چرا كه بهتر از طلا و نقره است، و اما ناصالح آنها، خاك نيزقيمت و بهاى او نيست، چرا كه خاك بهتر از او است.

اين حديث‏شريف مى‏تواند بعنوان جمع‏بندى احاديث اين قسمت‏باشد و نشان‏دهنده اين است كه ارزش انسانى زن، امرى معنوى است كه باملاكهاى مادى نمى‏توان ارزشيابى نمود و طبيعى است نوعا هر عنصرى كه‏بيشتر مى‏تواند در جامعه نقش مثبت و ارزشمند داشته باشد، نقش تخريبى‏زيادترى نيز مى‏تواند دارا باشد.

27. امام صادق(ع) به نقل از پيامبر اكرم(ص):

و من صبر على خلق امراة سيئة الخلق واحتسب في ذلك الاجراعطاه الله ثواب الشاكرين; ⁽³⁶⁾ .

مردى كه بر اخلاق همسرى بداخلاق صبر كند و آن را تحمل نمايدو آن را به حساب اجر الهى بگذارد، خداوند پاداش شكرگزاران را به‏او خواهد داد.

پستى و بلنديهاى زندگى و روابط مشترك زن و شوهر، نياز مبرمى به‏اصل «مدارا و تفاهم‏» دارد. مرد كه عهده‏دار مديريت زندگى مشترك است‏شديدا به اين اصل نيازمند است، و اين بستگى به سعه صدر و روح گذشت وفداكارى او دارد. البته براى ايجاد حسن تفاهم، نياز به عناصر چندى است‏كه در ضمن روايات اين بخش، به آنها پرداخته خواهد شد; بعضى مربوطبه مرد و قسمتى نيز مرتبط به زن و پاره‏اى نيز مشترك ميان آن دو است.

28. امام صادق(ع):

رحم الله عبدا احسن فيما بينه و بين زوجته، فان الله عز و جل‏قد ملكه ناصيتها و جعله القيم عليها; ⁽³⁷⁾ .

خدا رحمت كند مردى را كه ميان خود و همسرش را اصلاح نمايد،زيرا خداوند اختيارش را در دست او گذاشته و او را قيم و سرپرست‏زن نموده است.

اين روايت، اشاره است‏به آيه شريفه «الرجال قوامون على النساء بمافضل الله بعضهم على بعض و بما انفقوا من اموالهم‏» ⁽³⁸⁾ كه اجمالا نوعى‏قيمومت را براى مردان در فضاى روابط همسرى و خانوادگى قرار داده‏است. اينكه چارچوب و خاستگاه اين سرپرستى چيست، و مشخصا در چه‏مسايلى مصداق مى‏يابد، موضوعى است كه در تفسير و مباحث فقهى بايدپى گرفت.

29. امام صادق(ع) از پدر بزرگوارش امام باقر(ع):

تقاضى علي و فاطمة الى رسول‏الله(ص) في الخدمة، فقضى على‏فاطمة بخدمة ما دون الباب و قضى على علي بما خلفه. قال:فقالت فاطمة: فلا يعلم ما داخلني من السرور الا الله باكفائي‏رسول‏الله تحمل رقاب الرجال; ⁽³⁹⁾ .

على و فاطمه در مورد كارهاى خانه از رسول خدا(ص) تقاضاى‏دستورالعمل كردند. حضرت(ص) كارهاى داخل خانه را به عهده‏فاطمه گذاشت و كار بيرون را بر عهده على.

پس از آن فاطمه فرمود: خدا مى‏داند چقدر از اينكه رسول خدا باردوش مردان را از من گرداند خوشحال شدم.

حضرت فاطمه(س) اين را مايه خوشحالى خود مى‏داند كه مسؤوليت‏مواجه‏شدن و هم‏صحبت‏شدن با مردان بيگانه در خارج از خانه را بر عهده‏ندارد. احتمالات ديگرى نيز در اين جمله داده شده است; از جمله اينكه‏مسرت‏خاطر او به اين علت است كه رسول خدا(ص) او را در قبول‏مسؤوليت همسان و همانند مردان قرار داده است و كارهاى داخل را به اوواگذار نموده است.

30. على(ع) خطاب به فرزندش امام حسن(ع):

... و لا تملك المراة من امرها ما جاوز نفسها; فان المراة ريحانة‏و ليست‏بقهرمانة و لا تعد بكرامتها نفسها و لا تطمعها في ان‏تشفع لغيرها; ⁽⁴⁰⁾ .

زن را در آنچه مربوط به او نيست صاحب اختيار مگردان، زيرا زن‏چون گياهى خوشبو است، و نه كارفرما و مسؤول خرج و خريد، ودر گرامى داشتن او از آنچه مربوط به او است تجاوز مكن و او را به‏طمع نينداز كه شفاعت ديگرى كند.

زن درخت‏ستبرى نيست كه آسيب‏پذير نباشد. بايد جايگاه واقعى اورا در زندگى شناخت چرا كه افراط و تفريط نسبت‏به او، آفاتى را به دنبال‏دارد. او بيش از هر چيز نياز به مهربانى و عطوفت دارد، حتى بسيارى‏مواقع، رفتار عطوفت‏آميز در او بيشتر تاثير دارد تا استدلال، چه رسد به‏خشونت!

31. امام صادق(ع):

الامراة الصالحة خير من الف رجل غير صالح و ايما امراة‏خدمت زوجها سبعة ايام اغلق الله عنها سبعة ابواب النار وفتح لها ثمانية ابواب الجنة، تدخل من ايها شاءت; ⁽⁴¹⁾ .

زن شايسته از هزار مرد ناشايست‏بهتر است; و هر زنى كه هفت‏روز به شوهرش خدمت كند، خداوند درهاى هفتگانه آتش را به‏روى او مى‏بندد و هشت در بهشت را براى او مى‏گشايد و او از هردرى كه بخواهد، وارد مى‏شود.

32. امام صادق(ع):

خير نسائكم، الطيبة الريح، الطيبة الطبيخ، التي اذا انفقت انفقت‏بمعروف و ان امسكت امسكت‏بمعروف. فتلك عامل من عمال‏الله و عامل الله لا يخيب و لا يندم; ⁽⁴²⁾ .

بهترين زنان شما، زن خوشبو و با دست‏پخت‏خوب است آن زنى كه‏اگر انفاق (خرج) كند به نيكى انفاق (خرج) كند و اگر انفاق (خرج)نكند نيز به نيكى نكند. پس اين زن عاملى از كارگزاران خداونداست و كارگزار خدا نه ناكام و نا اميد مى‏شود و نه پشيمان.

33. امام صادق(ع):

ما من امراة تسقي زوجها شربة من ماء الا كان خيرا لها من‏عبادة سنة، صيام نهارها و قيام ليلها و يبني الله لها بكل شربة‏تسقي زوجها مدينة في الجنة و غفرلها ستين خطيئة; ⁽⁴³⁾ .

هيچ زنى نيست كه جرعه‏اى آب به همسرش بدهد مگر اينكه اين‏كار براى او از عبادت يك سال كه روزهايش روزه باشد و شبهايش‏به عبادت بايستد بهتر است، و خداوند به پاداش هر جرعه آبى كه‏به همسرش مى‏دهد، براى او در بهشت‏شهرى مى‏سازد و شصت‏خطااز خطاهاى او را مى‏بخشد.

اگر زن به خدمات و كارهايى كه داخل منزل براى شوهر و فرزندانش‏مى‏كند با اين بينش بنگرد كه به واسطه آنها مى‏تواند كسب رضاى خداى‏متعال نمايد و خانه، زمينه‏اى است‏براى اظهار بندگى و عبوديت‏بيشتر، واز جانب ديگر، شوهر نيز به واقع اين را بپذيرد كه نوع زحماتى كه همسرش‏در خانه متحمل مى‏شود مسؤوليتى الزامى براى او نيست، قدم بسيار بزرگى‏در راه حسن‏تفاهم برداشته شده است. در جهت تاكيد بيشتر بر اين عنصراساسى، به حديث ديگرى در همين زمينه توجه شود.

34. امام صادق(ع):

سالت ام‏سلمة رسول‏الله(ص) عن فضل النساء في خدمة‏ازواجهن فقال: ايما امراة رفعت من بيت زوجها شيئا من‏موضع الى موضع تريد به صلاحا الا نظر الله اليها و من نظرالله اليه لم‏يعذبه.

فقالت ام سلمة رضي الله عنها: زدني في النساء المساكين من‏الثواب بابي انت و امي.

فقال(ص): يا ام‏سلمة! ان المراة اذا حملت كان لها من الاجر كمن‏جاهد بنفسه و ماله في سبيل الله عز و جل، فاذا وضعت قيل لها:قد غفر لك ذنبك فاستانفي العمل. فاذا ارضعت فلها بكل‏رضعة تحرير رقبة من ولد اسماعيل; ⁽⁴⁴⁾ .

ام‏سلمه در باره ارزش زنان در خدمتگزارى به همسرانشان ازپيامبر(ص) پرسيد; حضرت(ص) فرمود:

هر زنى كه در خانه شوهرش، چيزى را با هدف خير و صلاح، ازجايى برداشته به جاى ديگر بگذارد، خداوند به او توجه و نظرمى‏كند، و هر كس كه خداوند به او توجه كند عذابش نخواهد كرد.

ام‏سلمه گفت: پدر و مادرم فدايت! در باره ثواب و پاداش زنان‏بيچاره، بيشتر برايم بازگو كن.

حضرت(ص) فرمود: اى ام‏سلمه! همانا زن هنگامى كه باردار مى‏شوداجرى همانند اجر كسى كه با جان و مالش در راه خداى عز و جل‏جهاد كرده است‏خواهد داشت. و آنگاه كه وضع حمل كرد، به اوگفته مى‏شود: ناهت‏بخشيده شد، پس عمل را از سر گير. و آنگاه كه‏شير مى‏دهد، در مقابل هر بار شير دادن، پاداش آزاد نمودن يك بنده‏از فرزندان اسماعيل را خواهد داشت.

35. پيامبر اكرم(ص):

الا و ايما امراة لم‏ترفق بزوجها و حملته على ما لايقدر عليه و مالايطيق لم‏تقبل منها حسنة و تلقى الله و هو عليها غضبان; ⁽⁴⁵⁾ .

آگاه باشيد هر زنى كه با شوهر خود مدارا نكند و او را به چيزى وادارد كه قدرت و توان آن را ندارد، هيچ كار نيكى از او قبول نخواهدشد و در حالى خدا را ملاقات خواهد كرد كه خداوند بر اوخشمناك است.

در نظر گرفتن موقعيت‏شوهر و وضعيت درآمد او و نيازهاى ضرورى‏زندگى توسط زن، نقش مفيدى در ايجاد تفاهم ميان آن دو خواهد داشت.نمونه بعدى را از زندگى صميمانه و افتخارآميز اميرالمؤمنين على(ع) وفاطمه زهرا(ع) مى‏خوانيم.

در آنجا كه توحيد حاكم است

36. امام باقر(ع):

ان فاطمة(ع) ضمنت لعلي(ع) عمل البيت و العجين و الخبز و قم‏البيت، و ضمن لها علي(ع) ما كان خلف الباب: نقل الحطب و ان‏يجي‏ء بالطعام. فقال لها يوما: يا فاطمة! هل عندك شي‏ء؟

قالت: و الذي عظم حقك، ما كان عندنا منذ ثلاثة ايام شي‏ءنقريك به.

قال: افلا اخبرتني؟

قالت كان رسول الله(ص) نهاني ان اسالك شيئا فقال: لاتسالين‏ابن‏عمك شيئا; ان جاءك بشي‏ء عفو و الا فلا تساليه ...; ⁽⁴⁶⁾ .

فاطمه(ع) كار منزل و خمير كردن و نان پختن و نظافت‏خانه را براى‏على(ع) به عهده گرفت، و على(ع) نيز كارهاى خارج از منزل را براى‏او به عهده گرفت; كارهايى چون آوردن هيزم و خوراكى. پس از آن‏روزى به او فرمود: اى فاطمه! آيا در خانه چيزى دارى؟

فرمود: سوگند به آنكه حق تو را عظمت‏بخشيد، از سه روز قبل‏چيزى نزد ما نبوده كه تو را با آن پذيرايى كنيم.

فرمود: پس چرا به من خبر ندادى؟

فرمود: رسول خدا(ص) مرا باز داشته بود كه از تو چيزى درخواست‏كنم، چرا كه او فرمود: از پسرعمويت چيزى درخواست نمى‏كنى، اگرچيزى برايت آورد كه فضل و بخششى است و اگر نياورد، از اودرخواست نكن ....

روشن است كه تامين مخارج زن و فرزند بر عهده مرد است، ولى چه‏زيباست كه زن نيز به شرايط همسرش، بخوبى توجه كند، زيرا براى مردى‏كه همسرى وظيفه‏شناس و دلسوز به حال خانواده‏اش است، القاى اين امركه اينها وظيفه تو است و چاره‏اى جز انجام دادن آنها ندارى، نوعا ناگوار ومضر به صفا و دلگرمى ميان آن دو است. زن مى‏تواند با احساس همدردى باهمسرش، بسيارى از نگرانيها و ناراحتيهاى او را كاهش دهد. به روايت‏بعدى در اين زمينه توجه كنيد.

اين هم از كارگزاران خداوند است

37. شيخ صدوق:

جاء رجل الى رسول الله(ص) فقال: ان زوجة لي اذا دخلت تلقتني‏و اذا خرجت‏شيعتني و اذا راتني مهموما قالت لي: و مايهمك؟ ان كنت تهتم لرزقك فقد تكفل لك به غيرك و ان‏كنت تهتهم لامر آخرتك فزادك الله هما.

فقال رسول الله(ص): ان لله عمالا و هذه من عماله. لها نصف اجرشهيد; ⁽⁴⁷⁾ .

مردى به حضور رسول خدا(ص) آمد و عرض كرد: من همسرى دارم‏كه وقتى داخل منزل مى‏شوم به استقبال من مى‏آيد و آنگاه كه خارج‏مى‏گردم، مرا مشايعت مى‏كند و هنگامى كه مرا غمگين مى‏بيند به من‏مى‏گويد: چه چيز باعث ناراحتى تو است؟ اگر به علت‏خرجى ودرآمدت نگرانى، كه خداوند تامين آن را به عهده گرفته است، و اگراندوهت‏به خاطر امر آخرتت هست، خداوند اين اهتمام و غمت راافزون كند.

پيامبر اكرم(ص) فرمود: براى خداوند كارگزارانى است، و اين زن جزءكارگزاران او است. براى او نصف پاداش يك شهيد است.

همسرى كه سعى در كاستن نگرانيهاى شوهرش در امور مادى دارد وبالعكس، در امور معنوى و اخروى، جوياى اهتمام و نگرانى بيشتر همسرخود است، بواقع عاملى از كارگزاران الهى است، ولى توقع اينكه همه زنان،از چنين روحيه‏اى در حد بالا برخوردار باشند موجب بروز مشكلاتى درزندگى خواهد شد و به طور كلى، توجه به ظرفيت و كشش افراد در پذيرش‏حق و مسؤوليت‏پذيرى، امرى لازم است. روايت‏بعدى گرچه ممكن است‏براى برخى گران آيد ولى گوياى همين واقعيت است.

38. امام صادق(ع):

ان ابراهيم(ع) شكا الى الله عز و جل ما يلقى من سوء خلق سارة،فاوحى الله تعالى اليه انما مثل المراة مثل الضلع المعوج، ان اقمته‏كسرته و ان تركته استمتعت‏به; اصبر عليها; ⁽⁴⁸⁾ .

حضرت ابراهيم(ع) از بداخلاقى همسرش ساره به خداوند عز و جل‏شكوه برد. خداوند تعالى به او وحى كرد كه مثال زن، مثال استخوان‏كج دنده است كه اگر آن را راست كنى شكانده‏اى; ولى اگر آن را رهاكنى از آن استفاده مى‏كنى. از اين‏رو نسبت‏به او صبر پيشه كن.

مرحوم شيخ صدوق نزديك به همين مضمون را آورده است‏با اين‏اضافه:

قلت: من قال هذا؟

فغضب. ثم قال: هذا والله قول رسول الله(ص); ⁽⁴⁹⁾ .

شخص راوى مى‏گويد: عرض كردم: چه كسى اين را گفته؟!

حضرت(ع) از اين گفته ناراحت‏شد. سپس فرمود: «به خدا سوگند اين‏گفته رسول خدا(ص) است!».

مفاد اين روايت كه در برخى روايات مشابه نيز آمده است نكته‏راهگشا و بااهميتى را در زندگى زناشويى يادآور مى‏شود و آن اينكه مردنبايد همواره تلاش كند كه همسرش نيز در همه امور مانند او باشد. هركدام شرايط و علايق و عادات خاص خود را دارند. توقع اينكه زن، عيناهمان را بخواهد كه شوهر مى‏خواهد و همان طور باشد كه همسرش‏مى‏پسندد، توقعى بيجا و مايه زحمت و درد سر است. نبايد در همه‏جزئيات زندگى و رفتار و اخلاق زن دخالت كرد. در بسيارى از موارد بايداو را به حال خود گذاشت و از دخالت‏بيجا در امور مربوط به زن پرهيزكرد. بنابراين تشبيه به «دنده كج‏» به معناى كاستن از كرامت انسانى زن‏نيست، چرا كه استخوان دنده چنان كه در خود روايت نيز اشاره شده بايدبه همين شكل باشد، بلكه به اين منظور است كه بايد واقعيت و ظرفيت اورا در نظر گرفت و بيش از كشش و توان او توقع نداشت.

رواياتى كه در تفسير آيه شريفه «يا ايها الذين آمنوا قوا انفسكم واهليكم نارا وقودها الناس و الحجارة‏» ⁽⁵⁰⁾ وارد شده تاكيدى است‏بر موضوع‏فوق، از جمله حديث‏بعدى.

39. شيخ صدوق:

سئل الصادق(ع) عن قول الله عز و جل: «قوا انفسكم و اهليكم نارا» كيف نقيهن؟

قال: تامرونهن و تنهونهن.

قيل له: انا نامرهن و ننهاهن فلا يقبلن.

قال: اذا امرتموهن و نهيتموهن فقد قضيتم ما عليكم; ⁽⁵¹⁾ .

از امام صادق(ع) در باره اين فرمايش خداى عز و جل «خودتان وبستگانتان را از آتشى كه آتش‏گيره آن، بدنهاى مردم و سنگهاست‏نگه داريد» سؤال شد كه چگونه آنها را از آتش نگه داريم؟

فرمود: آنان را امر و نهى كنيد.

به حضرت گفته شد: ما آنها را امر و نهى مى‏كنيم ولى نمى‏پذيرند.

فرمود: هنگامى كه شما آنها را امر و نهى كرديد وظيفه‏اى را كه برعهده‏تان است انجام داده‏ايد.

در پايان اين بخش، به حديثى در زمينه صبر و تحمل زن و شوهر،نسبت‏به يكديگر توجه مى‏كنيم; بدان اميد كه اين مجموعه بتواند گامى درجهت تحكيم پيوندهاى مشترك ميان آن دو باشد.

40. پيامبر اكرم(ص):

من صبر على سوء خلق امراته اعطاه الله من الاجر ما اعطاه‏داود(ع) على بلائه، و من صبرت على سوء خلق زوجها اعطاهامثل ثواب آسية بنت مزاحم; ⁽⁵²⁾ .

مردى كه بر بداخلاقى زنش صبر و بردبارى كند، خداوند پاداشى راكه به داود(ع) به خاطر تحمل بلا و سختى عطا كرد به او مى‏دهد، وزنى كه بر بداخلاقى شوهرش شكيبايى به خرج دهد، خداوندهمانند پاداش آسيه دختر مزاحم را (كه يكى از چهار زن مشهور وبزرگ جهان توحيد است) به او خواهد داد.

قم - پاييز 1368.

پى‏نوشتها:

1) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏385.

2) همان، ص‏392.

3) سوره نور(24)، آيه 32.

4) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏383.

5) از جمله: من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏384 به بعد و نيز: مستدرك الوسائل، ج‏14، صص‏154 -156.

6) من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 443. و نيز: وافى، ج‏22، ص‏789.

7) مستدرك الوسائل، ج‏14، ص‏250.

8) همان،.

9) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏556.

10) نك: من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏555، و وسائل‏الشيعه، ج‏14، ص‏122 «قال رسول الله(ص): عيال‏الرجل اسراؤه و احب العباد الى الله عز و جل احسنهم صنعا الى اسرائه.

11) تنبيه الخواطر، ج‏2، ص‏122.

12) ان الرجل ليؤجر في رفع اللقمة الى في امراته. المحجة‏البيضاء، ج‏3، ص‏70.

13) بحارالانوار، ج‏104، ص‏132.

14) وسائل الشيعه، ج‏15، ص‏227.

15) همان، ج‏14، ص‏10.

16) همان، ص‏118.

17) امالى مفيد، ص‏94، ح‏3، و نيز: مستدرك الوسائل، ج‏14، ص‏249، «عروة بن‏عبدالله بن‏بشير الجعفي،قال: دخلت على فاطمة بنت علي بن‏ابى‏طالب(ع)، و هي عجوز كبيرة و في خرز، و في يدها مسكتان،فقالت: يكره للنساء ان يتشبهن بالرجال ...».

18) كافى، ج‏5، ص‏567، و نيز، وسائل الشيعه، ج‏14، ص‏183.

19) اين احتمال نيز مى رود كه منظور، حضرت امام كاظم(ع) باشد.

20) بحارالانوار، ج‏103، ص‏245.

21) وسائل الشيعه، ج 14، ص 130. و كافى، ج 5، ص 517 با حذف كلمه «فيجيبها».

22) سوره تحريم(66)، آيه‏6. در باره اين آيه رجوع كن به حديث 39، از همين بخش.

23) وسائل‏الشيعه، ج‏14، ص‏131، «كل امرء تدبره امرا فهو ملعون‏».

24) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏442.

25) وسائل‏الشيعه، ج‏14، ص‏23.

26) همان، ص‏121.

27) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏440.

28) كافى‏ج‏5،، ص‏325.

29) بحارالانوار، ج‏103، ص‏244.

30) همان، ص‏239.

31) همان، ج‏103، ص‏252.

32) الميزان فى تفسير القرآن، ج‏4، ص‏350، و نيز: الدر المنثور، ج‏2، ص‏153.

33) نك: الميزان، ج‏4، ص‏351، ذيل تفسير آيه 32 - 35 سوره نساء.

34) بحارالانوار، ج‏103، ص‏239.

35) همان، ص‏236.

36) وسائل‏الشيعه، ج‏14، ص‏124.

37) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏443، و نيز: وسائل الشيعه، ج‏4، ص‏122.

38) سوره نساء (4)، آيه 34.

39) بحارالانوار، ج‏43، ص‏81.

40) نهج‏البلاغه، نامه 31، ص‏405.

41) وسائل الشيعه، ج‏14، ص‏123.

42) همان، ص‏15.

43) همان، ص‏123.

44) بحارلانوار، ج‏103، ص‏251.

45) همان، ص‏244.

46) تفسير عياشى، ج‏1، ص‏171. كلمه «لاتسالين‏» را مى‏توان به صورت «لاتسالين‏» خواند كه تاكيد درنهى است. آنچه در متن آمد به صورت مضارع منفى مى‏باشد.

47) وسائل الشيعه، ج‏14، ص‏17.

48) كافى، ج‏5، ص‏513.

49) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏440.

50) سوره تحريم(66)، آيه 6.

51) من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص‏442، ضمنا مرحوم كلينى سه روايت ديگر در همين زمينه آورده‏است. نك: كافى، ج‏5، ص‏12.

52) بحارالانوار، ج‏103، ص‏247.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: